Trong phạm vi bài viết này chúng tôi sẽ đề cập tới nguyên nhân và giải pháp khắc phục hiện tượng nứt dọc cuống và nứt quả trên cây sầu riêng.
Vậy tại sao sầu riêng thường xảy ra hiện tượng nứt dọc cuống và nứt trái?
Nguyên nhân thứ nhất: Bón phân mất cân đối, thừa hoặc thiếu dinh dưỡng thiết yếu (thừa dinh dưỡng đa lượng thiếu dinh dưỡng trung vi lượng).
Cây trồng hấp thu dinh dưỡng chủ yếu qua lá và rễ. Với phân bón qua rễ đa số bà con bổ sung các yếu tố đa lượng như đạm – lân – kali – lưu huỳnh do các loại phân bón gốc thường không chứa hoặc chứa rất ít các thành phần dinh dưỡng trung lượng, vi lượng. Vì vậy cây trồng thường bị thiếu hụt các nhóm dinh dưỡng vi lượng và trung lượng (như Ca, Mg, Zn, B, Mo, Fe, Cu, Si). Các nhóm dinh dưỡng trung vi lượng này tham ra vào quá trình sinh hóa và cấu tạo nên các bộ phận chính của tế bào thực vật. Chẳng hạn Canxi, Silic cùng với Bo giúp quả phát triển ổn định, cân đối, chống dị dạng, làm tăng tính liên kết bền vững của tế bào khiến cho chúng trở lên vững chắc hơn. Do đó làm giảm khả năng nứt dọc cuống và nứt quả.
Sầu riêng là một loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao được bà con nhiều vùng mở rộng diện tích trong những năm trở lại đây. Tuy nhiên trong quá trình chăm sóc bà con thường gặp nhiều khó khăn về kỹ thuật. Ngoài sâu bệnh, sầu riêng còn gặp một số hiện tượng như xoăn vàng lá, chùn ngọn, cây chậm phát triển, thời kỳ ra hoa đậu quả thường bị nứt dọc cuống, rụng trái non và hiện tượng nứt quả xảy ra rất phổ biến trên nhiều giống sầu riêng trồng tại Việt Nam nói chung và vùng Tây Nguyên nói riêng.
Trong phạm vi bài viết này chúng tôi sẽ đề cập tới nguyên nhân và giải pháp khắc phục hiện tượng nứt dọc cuống và nứt quả trên cây sầu riêng.
Vậy tại sao sầu riêng thường xảy ra hiện tượng nứt dọc cuống và nứt trái?
Nguyên nhân thứ nhất: Bón phân mất cân đối, thừa hoặc thiếu dinh dưỡng thiết yếu (thừa dinh dưỡng đa lượng thiếu dinh dưỡng trung vi lượng).
Cây trồng hấp thu dinh dưỡng chủ yếu qua lá và rễ. Với phân bón qua rễ đa số bà con bổ sung các yếu tố đa lượng như đạm – lân – kali – lưu huỳnh do các loại phân bón gốc thường không chứa hoặc chứa rất ít các thành phần dinh dưỡng trung lượng, vi lượng. Vì vậy cây trồng thường bị thiếu hụt các nhóm dinh dưỡng vi lượng và trung lượng (như Ca, Mg, Zn, B, Mo, Fe, Cu, Si). Các nhóm dinh dưỡng trung vi lượng này tham ra vào quá trình sinh hóa và cấu tạo nên các bộ phận chính của tế bào thực vật. Chẳng hạn Canxi, Silic cùng với Bo giúp quả phát triển ổn định, cân đối, chống dị dạng, làm tăng tính liên kết bền vững của tế bào khiến cho chúng trở lên vững chắc hơn. Do đó làm giảm khả năng nứt dọc cuống và nứt quả.
Một vấn đề khác nữa đó là việc bón phân không cân đối giữa Đạm Lân Kali và các thành phần dinh dưỡng trung vi lượng khiến cho các bộ phận của quả như Vỏ quả - Thịt quả phát triển không cân đối. Khi độ ẩm đất thường xuyên cao, thừa dinh dưỡng đa lượng sẽ thúc đẩy quá trình phát triển đột ngột của phần thịt quả. Như vậy thịt quả phát triển mạnh quá mức trong khi đó phần vỏ quả phát triển không tương thích dẫn đến hiện tượng nứt quả. Ngoài ra các thành phần dinh dưỡng mất cân đối khiến cho các bó mạch dẫn của phần cuống phát triển mạnh, cùng với đó cây trồng thiếu Canxi, Silic làm cho các tế bào cuống dễ tách rời nhau ra, giảm tính liên kết do đó xảy ra hiện tượng nứt dọc cuống.
Chính vì những vấn đề trên khi chăm sóc cây sầu riêng bà con cần lưu ý bổ sung các thành phần dinh dưỡng trung vi lượng thông qua việc phun qua lá các dòng chế phẩm chứa các thành phần trung vi lượng (Ca, Mg, S, Cu, Fe, Zn, Bo, Mo) theo quy trình khuyến cáo và tuân theo nguyên tắc là: “bón theo nhu cầu dinh dưỡng và phù hợp với từng thời kỳ sinh trưởng phát triển của cây”.
Trong các yếu tố dinh dưỡng trên thì Mg-Ca-Si-Bo là các nguyên tố dinh dưỡng có vai trò quan trọng trong việc làm hạn chế hiện tượng nứt dọc cuống và nứt trái. Mg được xem là một thành phần dinh dưỡng trung lượng rất quan trọng cấu tạo nên diệp lục của cây. Ở thời kỳ cây đậu quả non Mg giúp quả non và bộ lá có màu xanh tự nhiên qua đó thúc đẩy quá trình quang hợp (đồng hóa các chất dinh dưỡng). Vai trò quan trọng của canxi là tham gia vào quá trình hình thành nên màng tế bào. Canxi kết hợp với axit pectinic tạo nên pectatcanxi có mặt ở lớp giữa của thành tế bào gắn chặt các tế bào với nhau thành một khối làm cho cuống hoa, cuống quả trở lên bền vững hơn do đó để chống rụng hoa, quả non cần phải bổ sung canxi cho cây ở thời kỳ trước ra hoa, thời kỳ ra hoa và đậu quả non.
Khi thiếu canxi thì pectancanxi không được hình thành vì thế mà hoa - quả non dễ bị rụng, quả dễ bị nứt. Thiếu canxi các tế bào tầng rời dễ dàng tách nhau ra gây nên hiện tượng rụng quả non sinh lý, nứt quả, nứt dọc cuống. Khi quả chín pectatcanxi bị phân hủy cho nên thịt quả mềm ra. Do đó pectatcanxi được xem như là chất kết dính giữa các tế bào với nhau khiến chúng trở nên bền vững hơn.
Canxi là một nguyên tố dinh dưỡng trung lượng rất quan trọng đối với sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Canxi là một nguyên tố kém linh động, chúng hầu như không thể di chuyển giữa các bộ phận của cây và phần lớn chúng tập trung tại các lá già. Canxi không thể di chuyển từ các bộ phận lá già sang lá non, hoa - quả non. Do đó trong thời kỳ ra hoa đậu quả non (đối với cây ăn quả) canxi thường bị thiếu hụt cục bộ. Sự thiếu hụt canxivà Silic thường dẫn đến hiện tượng “tầng rời” cuống hình thành (gây nên hiện tượng rụng quả) hoặc các tế bào phần cuống dễ bị nứt khi thiếu Canxi – Silic. Thiếu canxi và Silic cùng với các yếu tố dinh dưỡng vi lượng trong thời gian dài khiến cho quả dễ bị nứt, giảm chất lượng và mã quả.
Giải pháp khắc phục tình trạng trên đó là sử dụng canxi phun qua lá. Trong thời kỳ ra hoa đậu quả non, nuôi quả phát triển bà con nên sử dụng canxi kết hợp với Bo và vi lượng phun qua lá cho cây, định kỳ phun 7-10 ngày/lần. Giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu canxi, giảm tối đa hiện tượng rụng quả non, hạn chế nứt quả và nứt dọc cuống quả.
Nguyên nhân thứ hai: Do bộ rễ bị sâu bệnh tấn công làm giảm chức năng sinh lý của bộ rễ
Khi bộ rễ bị sâu bệnh tấn công, tuyến trùng gây hại sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hút dinh dưỡng khoáng nuôi các bộ phận trên mặt đất. Bộ rễ có thể bị ảnh hưởng một phần chức năng sinh lý dẫn đến khả năng thiếu hụt dinh dưỡng. Sự mất cân bằng dinh dưỡng và thiếu hụt dinh dưỡng dẫn đến hiện tượng nứt quả, rụng quả.
Viết bình luận